گفتگو: علی البرزی
فیلیپین به کشور جزیره ها معروف است و از گذشته به دلیل قرار گرفتن تعداد زیادی جزیره کوچک و بزرگ در یک محدوده جغرافیایی همواره با شرایط ویژه و متنوع زیست محیطی هر کدام از این جزیره ها شناخته شده است. این کشور آسیایی از تعداد زیادی جزیره کوچک و بزرگ تشکیل شده است که روی هم ۳۰۰ هزار کیلومترمربع وسعت دارند،
یعنی کمتر از یک پنجم خاک ایران. بیش از نیمی از خاک آن را جنگل فرا گرفته است. این جزیره ها که تعداد آن ها ۷۱۰۷ است در سه گروه بزرگ دسته بندی می شوند. این سه مجمع الجزیره عبارتند از جزایر: «لوزون، میندانائو، ویسایا». جغرافیای خاص کشور فیلپین و جزیره های متعدد باعث شده است وضعیت رسانه و ارتباطات هم در این کشور تحت تأثیر شرایط حاکم باشد و به گفته سفیر این کشور در ایران، اینترنت و رسانه هم در فیلیپین به صورت جزیره ای مدیریت و هدایت می شود. برای آشنایی بیشتر با رسانه و ویژگی های رسانه ای در این کشور با ادواردو مارتین آرمنیز، سفیر کشور فیلیپین در ایران، گفت و گو کرده ایم.
در این گفت و گو، که در آستانه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در این کشور انجام شد، سفیر جوان فیلیپین به موارد گوناگونی از شرایط رسانه ها در کشورش اشاره کرده است. جالب اینجاست که این سفیر جوان مدعی است که دستمزد یک خبرنگار و روزنامه نگار در این کشور جزیره ای، در مواردی، از رئیس جمهوری فیلیپین هم بیشتر است.
*آقای مارتین آرمنیز، این روزها سیاست های رسانه ای در کشور فیلیپین بر چه اساسی است و چه تعداد رسانه، اعم از مکتوب و مجازی، در این کشور فعالیت می کنند؟
طبق آمارهای موجود در فیلیپین ۵۰۰ شرکت رسانه ای، ۵۶ مجله، ۴۰۰ شبکه رادیویی AM و ۸۴۶ شبکه رادیویی FM به همراه هزار و ۱۳۷ کانال تلویزیونی برای جمعیت ۱۰۰ میلیون نفری این کشور که در هفت هزار و ۱۰۰ جزیره تقسیم شده اند وجود دارد.
البته، این نکته را هم باید در نظر داشت که برخی ساکنان جزیره های فیلیپین به زبان محلی حرف می زنند و بر این اساس برای آن ها رادیو، تلویزیون و مطبوعات داخلی با زبان محلی در نظر گرفته شده است.
[1]
* این حجم قابل توجه رسانه که در فیلیپین مشغول فعالیت است به صورت دولتی اداره می شود یا تحت سرپرستی بخش خصوصی قرار دارد؟
در فیلیپین بیشتر رسانه ها، یعنی در حدود ۹۸ درصد، خصوصی هستند. البته رسانه های دولتی هم وجود دارد که تعدادشان کم است.
*در کشور شما چه تعداد خبرگزاری وجود دارد؟
یک خبرگزاری در فیلیپین به صورت رسمی مشغول فعالیت است و مابقی، شرکت های خصوصی هستند که به دلیل آزادی بیان فعالیت های گسترده ای انجام می دهند.
* سیاست کلی رسانه در فیلیپین بر چه مبنایی است و رسانه ها چه اولویت هایی دارند؟
بیشتر مباحث سیاسی، سینمایی، هنری و ورزشی مورد توجه رسانه ها قرار دارند و موضوعاتی که بیشتر مورد علاقه مردم است از طریق رسانه ها هم پیگیری می شود.
* با توجه به این موضوع، یعنی سیاست در اولویت اول رسانه های فیلیپین قرار دارد؟
البته این اولویت بندی بستگی به زمان دارد. در حال حاضر، به دلیل نزدیک بودن انتخابات فیلیپین اخبار سیاسی بیشتر مورد توجه مردم و رسانه ها قرار دارد و زمانی که موضوع مهمی در سیاست اتفاق نیفتد رسانه ها هم سراغ موارد دیگر می روند. به طور معمول، موضوع هایی که در جامعه مهم است در اولویت رسانه ها قرار می گیرد.
* با توجه به آماری که داده شد تعداد رسانه ها در فیلیپین زیاد و قابل توجه است. این رسانه ها تحت نظارت چه نهادی قرار دارد؟
نظارت بر رسانه ها بستگی به نوع رسانه دارد. برای نظارت بر رادیو کمیته ملی و برای سینما و تلویزیون سازمانی جداگانه وجود دارد که مسئول نظارت بر آن هاست. روزنامه ها هم سازمانی ویژه مانند اتحادیه دارند که مختص آن هاست و روزنامه ها همه عضو این اتحادیه هستند که به صورت غیردولتی فعالیت دارد. همچنین، دفتر ریاست جمهوری بر رسانه های دولتی فیلیپین نظارت دارد.
* آقای سفیر در حال حاضر شبکه های مجازی با استقبال عمومی مواجه شده اند و در ایران نیز شبکه ای مانند تلگرام مورد توجه قرار گرفته است. در فیلیپین از کدام شبکه اجتماعی بیشتر استقبال می شود؟
فیلیپین ۱۰۰ میلیون نفر جمعیت داردکه ۴۵ میلیون نفر از این جمعیت به اینترنت دسترسی دارند. در فیلیپین هر روز میلیاردها پیام کوتاه منتقل می شود و از شبکه های اجتماعی؛ مانند فیسبوک، توییتر، اینستاگرام، وایبر و واتس آپ استفاده می شود، اما از فیسبوک و توییتر بیشتر استفاده می شود و ممکن است موضوعی در این شبکه ها ۲۵ میلیون مخاطب داشته باشد.
* پس جایگاه شبکه پیام رسان تلگرام کجا قرار دارد؟
از این شبکه به تازگی استفاده می شود، اما به اندازه فیسبوک و توییتر مخاطب ندارد. اما در کشور مالزی و اندونزی کاربران تلگرام بیشتر هستند.
* آیا محدودیت هایی هم در دسترسی به این شبکه ها یا فیلترینگ برخی صفحه های خاص وجود دارد؟
خیر، کاملاً آزاد و بدوهن فیلتر است.
*طبق آمار و اطلاعات موجود، کشور شما از نظر کندی سرعت اینترنت پنجمین کشور در جنوب شرق آسیاست. با توجه به تعداد بالای کاربران، چرا سرعت اینترنت آن طور که باید بالا نیست؟
در کشور ما فقط دو شرکت وجود دارد که سرویس و خدمات اینترنت می دهند و چون این کشور به صورت جزیره ای است اتصال آن ها به اینترنت مشکلات زیادی دارد.
* چرا با وجود این تعداد رسانه فعال و در حقیقت، بازار خوب مشتریان فضای مجازی، سیاستی برای گسترش و بهبود اینترنت دنبال نمی شود؟
دو شرکت برای دادن خدمات اینترنت وجود دارد که برای تلفن همراه هم سرویس اینترنت می دهند. از تلویزیون کابلی هم استفاده می شود، اما استفاده از کامپیوترهای پی سی بیشتر در اداره ها و شرکت ها مرسوم است و بیشتر مردم از اینترنت تلفن همراه استفاده می کنند.
*دولت چه سیاست هایی برای حمایت از رسانه ها دارد؟
بیشتر رسانه ها در فیلیپین خصوصی هستند که از محل فروش درآمدزایی دارند یا با انجام تبلیغات کسب درآمد می کنند. در کشور ما بیشتر روزنامه ها انگلیسی زبان هستند.
* آقای مارتین آرمنیز، قیمت گذاری روزنامه ها تحت نظارت کدام سازمان صورت می گیرد؟
قیمت را شرکت های خصوصی خودشان تعیین می کنند و بستگی به تصمیم شرکت دارد.
*موارد تبلیغات غیرقانونی در کشور شما چیست؟
برای این کار قانون وجود دارد. مطالب علیه اشخاص یا پورنوگرافی ها از موارد ممنوعه هستند و باقی موارد مشکلی ندارد. هر شرکت رسانه ای هم وکیلی دارد که بر این موضوع نظارت دارد.
*مطبوعات برای نقد تا چه اندازه آزاد هستند؟
بر آزادی بیان و آزادی رسانه در قانون مدنی تأکید شده است و مطبوعات آزاد هستند. در حال حاضر، در فیلیپین رئیس جمهوری آزادی بیان را برقرار کرده است. در گذشته و در زمان مارکوس مطبوعات کنترل می شدند. البته، در آن زمان هم برخی از روزنامه ها و رادیوها توانستند علیه دولت صحبت کنند. ما فیلیپینی ها گروه های فیلیپینی داریم و در تمام دنیا از مردم ما وجود دارد.
این افراد خودشان روزنامه مخصوص خود را دارند و برخی از کانال های تلویزیونی نیز در چند کشور دیگر پخش می شود. برخی از شرکت های خصوصی بیشتر کنترل می شوند، البته این دولت نیست که آن ها را کنترل می کند.
* آموزش های رسانه ای در کشور شما چگونه انجام می شود و یک خبرنگار چطور برای انجام این کار انتخاب می شود؟
خبرنگاران ابتدا در این رشته شرروع به تحصیل می کنند. رشته و دوره های رسانه برای مطبوعات و خبرنگاری وجود دارد و پس از فارغ التحصیلی افراد به دنبال کار می روند؛ یعنی برای شروع به کار چهار سال درس می خوانند. در ابتدای کار هم حقوق پایینی دریافت می کنند، اما پس از آن حقوق شان بیشتر می شود و شاید از رئیس جمهوری هم بیشتر درآمد داشته باشند چرا که برخی از خبرنگاران و به ویژه گزارشگرهای تلویزیونی مورد علاقه مردم هستند.
* تا جایی که اطلاع دارم یکی از دغدغه های رسانه های شما مبارزه با فساد اقتصادی است.این موضوع چگونه در بدنه رسانه ها در جریان است؟
این روزها دانشگاهی تخصصی برای خبرنگاری در فیلیپین وجود دارد. همچنین، یک مرکز خبرنگاری پی سی ای جی هم داریم. مطبوعات در کشور ما قوی هستند، چون دولت را زیرنظر دارند. پی سی ای جی ها به دیگران آموزش می دهند که چطور درباره فساد در دولت گزارش بدهند. مطبوعات در دولت ما مهم است، چون همه کارها و اتفاق های مثبت و منفی را پوشش می دهند و حتی علیه کلیسا هم می نویسند و همه چیز برای شفاف سازی آماده است.
* میانگین حقوق یک خبرنگار در فیلیپین چقرد است؟
هزار دلار برای روزنامه نگارهایی که فقط برای یک روزنامه می نویسند. اگر در چند روزنامه کار کنند یا خبرنگار تلویزیون باشند، درآمد بیشتری دارند.
[2]
* چه سیاست های حمایتی ای برای این صنف وجود دارد؟
برنامه های حمایتی دولت بیشتر برای رسانه های دولتی ارائه می شود و شرکت های خصوصی هم برنامه های خودشان را دارند، اما مواردی مانند بیمه های اجتماعی هم وجود دارد که خبرنگاران می توانند عضو شوند.
* آیا خبرنگاری در گروه مشاغل سخت طبقه بندی می شود؟
بله. البته، بستگی به حوزه کاری دارد؛ اگر خبرنگار در حوزه هنر فعالیت کند، کار دشواری نیست، اما سیاست از سرویس های سخت است یا سرویس حوادث که حتی ممکن است خبرنگار در این حوزه تهدید به مرگ شود. در برخی موارد جنجالی و تروریستی خبرنگاری که از ماجرا گزارش تهیه کند شناسایی می شود و حتی ممکن است کشته شود.
*برای آینده رسانه در فیلیپین چه برنامه ای دارید؟
دولت این آزادی را به شرکت های خصوصی می دهد که برنامه هایشان را گسترش دهند. برای نمونه، روزنامه ها خودشان تصمیم گرفتند که نسخه اینترنتی هم داشته باشند و روی تلفن همراه هم سرویس ارائه دهند. رسانه ها از دولت برنامه نمی گیرند و خودشان تصمیم گیرنده هستند. باید مطابق سلیقه عموم حرکت کنند تا بتوانند کارشان را ادامه دهند. دولت فقط سیاستی کلی را اعلام می کند و قانون های مطبوعات را وضع می کند، مابقی موارد به عهده خود رسانه هاست. به عنوان مثال، زمانی که برای راه اندازی تلویزیون خصوصی اقدام شد این تصمیم را مجلس تصویب کرد و خود شرکت ها برای ادامه کار اقدام کردند و فقط مجوز خود را تمدید می کنند. درباره رادیوها هم همین است؛ خودشان تصمیم می گیرند از کدام فرکانس استفاده کنند.
*آقای سفیر شما روزنامه های ایرانی را مطالعه می کنید؟
یکی از کارهای سفارت این است که درباره مطبوعات ایران گزارش تهیه کند. تلویزیون، صدا و سیما و شبکه های ماهواره ای، مانند بی بی سی فارسی، تهران تایمز، روزنامه کیهان و روزنامه های انگلیسی زبان را مدنظر دارم.
*برگزاری های ایران را هم مشاهده می کنید؟
بله. برخی از آن ها را از طریق اینترنت می بینم، مانند ایرنا.
*چقدر به اخبار رسانه های ایرانی اعتماد دارید؟
با توجه به مواردی که در تلویزیون مشاهده یا در روزنامه مطالعه می کنم از دیگران نظرخواهی می کنم و بر اساس آن نتیجه می گیرم. گروه های رسانه ای در دیگر کشورها هم وجود دارند که درباره ایران نظر می دهند و اعضای ایرانی هم در آن گروه ها وجود دارد. من زیاد به زبان فارسی آشنا نیستم، اما گروه هایی هستند که در این زمینه حرفه ای هستند و درباره منطقه صحبت می کنند. / انتهای مطلب
منبع: ماهنامه مدیریت ارتباطات
*این مطلب همچنین در سایت رصد روزنامه خراسان هم بازتاب داشته است و به آن استناد شده است.
[4]