علی البرزی
ماجرایی بود گفت و گوی ما رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت جمعیت هلال احمر، از ما پرسش ازدکتر سید علی ریاض انکار، پرسیدیم انکارکرد، دلیل آوردیم، مخالفت کرد، با سند و مدرک صحبت کردیم، متهم کرد. مگر کوتاه می آمد این رئیس خوش صحبت مرکز پزشکی حج و زیارت!
انگارسید علی ریاض آمده بود تا تمام قد ازعملکرد مجموعه تحت سرپرستی خود دفاع کند. بحث و گفت و گو با او تا جایی پیش رفت که در برخی موارد گفت وگو ازحالت عادی خارج شد و وارد میدان چالش جدی با او شدیم .
چالشی که درنهایت نتیجه اش این شد که درادامه می خوانید. با رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت جمعیت هلال احمر از مشکلات بهداشتی و نیازهای زائران درعتبات تا برنامه های آینده حج تمتع صحبت کردیم. این هم گفت و گو ما با دکتر سید علی ریاض .
********************************************************
*آقای دکتر! اگر موافق باشید، بحث را با مسئله وضعیت پزشکی، درمانی و بهداشتی درعتبات آغاز کنیم. طرف عراقی این روزها خیلی از ایرانی ها دلگیر است، به ویژه در بحث بهداشتی و درمانی ؛ دلیل این گله مندی ها چیست؟
من این موضوع را قبول ندارم، صحبت شما درباره مرکز پزشکی حج و زیارت صادق نیست، ما تکالیفی که در عراق داریم برای زائران در کربلا، نجف، کاظمین و سامرا است. این گله مندی ها مربوط به بخش درمانی نیست. اما برحسب اطلاعاتی که دارم این گله ها برعکس است، این گله ها صحت ندارد و این طرف ایرانی است که از عراقی ها گله مند است. ما درمراکز هلال احمر در عراق پزشکان مجرب ، درمانگاه های مجهز و کارشناسان بهداشتی خوبی داریم.
[1]*اما طرف عراقی دلایلی می آورد که برخلاف اظهارات شما است. برای مثال در بحث ورود دارو«ریجیستری» آن از مرزهای شمال غرببی کشور به عراق، آیا این درست است که داروها از طرف ایران برای اینکه ریجیستر مرزی نشود به صورت قاچاق وارد خاک عراق می شود؟
من مشکلی در این زمینه نداشتم ، ازاین خبرهم اطلاعی ندارم. ما ازهلال احمر ایران به هلال احمر عراق دارو می فرستیم و طبق قانون عراق فرستادن دارو به صورت هلال به هلال هیچ مشکلی ندارد. طبق قانون متداول دنیا داروها وارد هر کشوری شود باید ریجیسترآن کشورشود، یعنی در داروخانه ها ی کشور خارجی به فروش برسد.
اما اینکه من داروهای وارداتی هلال را ریجیستر کنم ، این جزو وظایف ما نیست ما فروشنده نیستیم که دارو را طبق قانون ریجیسترکنیم، این کار برای شرکت هایی است که دارو را برای فروش به کشور عراق وارد می کنند و برخی از این شرکت ها هم از زیر بار این موضوع شانه خالی می کنند. اما ما درمرکز پزشکی حج و زیارت در توافق نامه هایی که با هلال احمرعراق داشتیم، تا این مرحله هم پیش رفتیم و گفتیم که حاضریم تا داروهای هلال احمر را در زمان ورود به عراق ریجیسترکنیم ، شما هم در مراکز دارویی خود به فروش برسانید.
*خب! شما در اظهارات خود اشاره کردید که در مراکزدرمانی ایران در کشورعراق کارشناس بهداشتی هم مستقر است، کارشناس بهداشتی هم به طور طبیعی برای نظارت در یک مرکز بهداشتی مستقر می شود. پس چرا این روزها وضعیت آشپزخانه های ایران در کشور عراق اسفناک است؟
نه! من این را قبول ندارم، ما وظایف خود را به درستی انجام می دهیم. به زودی هم عملیات احداث بیمارستان های جمعیت هلال احمر ایران در شهرهای کربلا و نجف آغاز می شود. این مرکز از طریق ۱۱ درمانگاه در عراق به زایران ایرانی خدمات ارایه می کند. علاوه بر این در مراسم های مختلف مانند نیمه شعبان و اربعین حسینی، گروههای ویژه پزشکی و امدادی این مرکز برای ارایه خدمات بهداشتی و درمانی به عتبات عالیات اعزام می شوند.
*آقای دکتر! شما به راحتی همه چیز را نفی می کنید، در عربستان که دغدغه ای ندارید، در عراق هم که نظارت دقیق می کنید. اما تصاویری که از وضعیت اسفناک آشپزخانه های ایران در عراق منتشر شده، چیز دیگری می گوید، آیا این تصاویر را هم انکار می کنید؟
نه! این تصاویر را انکارنمی کنم، اتفاقا کاملا درست است، اما وظیفه ما در مراکز پزشکی حج و زیارت نظارت است ، نظارت با اجرا فرق می کند. من ناظر هستم مجری نیستم . من به تمامی آشپزخانه ها و مارکز طبخ غذا در عراق نظارت می کنم و در گزارش های خود اعلام می کنم که برای مثال در این مرکز طبخ غذا باید توری ویژه در پنجره های نصب شود.
*اما ظاهرا نظارت ها تاثیرگذار نبوده است!
من می گویم که نظارت ها تاثیرگذار بوده است.
*اما من خودم به عنوان خبرنگار در بطن موضوع بودم، با زائران صحبت کردم، از مراکز طبخ غذا گزارش گرفتم و با مسئولان عراقی هم گفت و گو کردم، براساس یافته های به دست آمده قاطعانه می گویم که تاثیرگذار نبوده است.؟
نه! من این را قبول ندارم، نظارت می کنیم، گزارش هم به رده های مختلف سازمان حج و زیارت می دهیم.
*شما که مدعی نظارت خوب بهداشتی درعراق هستید، یک سیستم بهداشتی مناسب و مرکز پزشکی ، تنها به نظارت اکتفا نمی کند و آنقدر پیگیری می کند تا یک موضوع به سرانجام برسد و اثرگذار باشد.
هم نظارت می کنیم، هم پیگیری می کنیم ، اثرگذارهم هستیم.
*چطورمدعی اثرگذاری هستید، در حالی که دیگ های غذا هنوز درعراق با گاری حمل می شود و زائران بسیاری بعد از بازگشت ازعتبات دچار مسمومیت می شوند. مصداق بارز این موضوع هم مسموم شدن ۱۰۰ نفر از زائران درماه های گذشته است، باز هم انکار می کنید.؟
بله! این موضوع مربوط به چندی پیش است، دراین ماجرا ما پیگیری کردیم و متوجه شدیم که به دلیل تاخیر درطبخ غذا و رسیدن به زائر و در اثر گرمای هوا باکتری مسمومیت رشد پیدا کرده و ۱۰۰ نفر دریک کاروان مسموم شدند. بلافاصله پیگیری کردیم و به سازمان حج وزیارت گزارش های لازم ارسال شد.
[2]این سازمان هم تمامی دستگاه های نگهداری غذا درعراق را تعویض کرد. ما دربحث بهداشتی عراق پله به پله خودمان را متکامل می کنیم. ما درحال حاضر درعربستان هم دو آشپزخانه بزرگ داریم که به صورت مکانیزه و کاملا بهداشتی در این مراکزعذا طبخ و برای مراکز اقامت زائر فرستاده می شود.
*آقای دکتر! شما چرا قیاس مع الفارغ می کنید، من درباره عراق و وضعیت اسفناک آشپزخانه های ایرانی در عراق صحبت کردم، شما بحث را به سمت عربستان بردید!
من عربستان را برای مثال گفتم، منظورم این است که کشورعراق در بسیاری از امورهنوز به تکامل نرسیده است. سیستم ما در عربستان بی نظیراست و به دنبال این هستیم که در عراق هم این سیستم را اجرایی کنیم. اما متاسفانه درحال حاضر درعراق با یک مشکل اصلی مواجه هستیم. سازمان حج به دنبال راه اندازی یک آشپزخانه مجهز در کربلا است، اما متولیان امر درعراق مخالف راه اندازی اینگونه از آشپزخانه ها هستند.
*چرا؟
عراقی ها می گویند که اگر آشپزخانه های ایرانی تاسیس شود، اشتغال ازهتل های ما گرفته می شود.
*اولویت شما سلامت زائر است و یا اشتغال عراقی ها؟!
حرف من این است ، که با توجه به مشکلاتی که در کشور عراق از جهات مختلف وجود دارد، سازمان حج و زیارت به دنبال این است که آشپزخانه های مجهز، مکانیزه و بهداشتی را در عراق همانند عربستان راه اندازی کند.
*بعد از این همه بحث و گفت و گو من جواب پرسش اصلی خود را نگرفتم، شما از یک طرف مدعی هستید که با طرف عراقی در بحث بهداشت و سلامت زائر توافق نامه امضاء کرده اید و به طور مرتب نظارت می کنید ازسوی دیگر آن چیزی که این روزها در عراق مشاهده می شود برخلاف صحبت های شما است. درحقیقت آنچه که عیان است ، چه حاجت به بیان است، آقای دکتر!
محض اطلاع شما باید بگم که مجموعه هلال احمر متولی بهداشت نیست متولی بهداشت دستگاه های دیگر هستند.
*من هم نگفتم هلال احمر متولی بهداشت است، اما در بحث بهداشت و سلامت زائران مجموعه تحت مدیریتی شما وظیفه اصلی را برعهده دارد، درسته؟
بله ! مرکز پزشکی حج و زیارت در بحث زائرمتولی اصلی است. باز هم تاکید می کنم درعراق درآشپزخانه های خودم نظارت جدی می کنم. من به مجموعه تحت مدیریت خودم در مرکز پزشکی حج و زیارت در بحث نظارت بهداشتی درعراق نمره مطلوب را می دهم. به نظرم زیاد این بحث را ادامه ندهیم، مردم و زائران را نگران نکنیم.
*اتفاقا چون این موضوع دغدغه زائران عتبات بود، من این پرسش را مطرح کرد.
من هم به همان دغدغه ها پاسخ دادم.
*خب! انگارادامه دادن این بحث بی نتیجه است، از ما پرسش و اصرار و از شما انکار! برویم سراغ حج تمتع. شنیده ها حاکی از این است که برای حج تمتع امسال و مسائل مربوط به آن دربین مدیران سازمان حج و بخش پزشکی این سازمان دغدغه هایی وجود دارد. این دغدغه ها تا حد جدی است؟
من در حوزه پزشکی دغدغه ای ندارم، اما اینکه گفته می شود مدت حج ۱۰ روز بیشتر شده ، در بین مسئولان سازمان حج دغدغه هایی وجود دارد که این هم به آنها مرتبط می شود، اما من در بحث ارائه خدمات پزشکی دغدغه ای ندارد. جریان پزشکی مثل همیشه ما آمادگی کامل داریم. اگر هم چند روزی به مدت حج اضافه می شود ما تدارک لازم را دیده ایم. من با به کاربردن این کلمه دغدغه که رسانه ها به کار می برند موافق نیستم، ما آمادگی کامل داریم، من بازهم درهمین مصاحبه اعلام می کنم که ما در بخش پزشکی هیچ دغدغه ای نداریم.
*اما این روزها گفته می شود که در حج تمتع امسال ۸۰ درصد زائران بالای ۸۰ سال سن دارد، به طور طبیعی باید شما برای این افراد دغدغه ویژه ای داشته باشید، وضعیت یک زائر ۸۰ سال به بالا با افراد دیگر فرق دارد و نیازمندی های دیگری را می طلبد.
بله! این یک بحث دیگری است ، ما امسال با سه موضوع مواجه هستیم، یکی افزایش مدت زمان حج تمتع ، گرمای بی سابقه عربستان و در نهایت افزایش سن زائران به بالای ۸۰ سال ، از جمله مهمترین این موارد است.
*پس بالاخره دغدغه دارید ، درست است ؟
بله ! مواردی که اشاره کردم ، جزو دغدغه های امسال ما در مرکز پزشکی حج و زیارت است. پزشکان مرکز پزشکی حج و زیارت اززمان اعزام حجاج به کشور عربستان تا آخرین روزحضور در این کشور آماده ارائه خدمات هستند. ما تخصص ها و دارو های مورد نیاز را به به اندازه کافی به عربستان فرستاده ایم.
*به عنوان سوال آخر، به عنوان رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت چه توصیه ای به زائران حج امسال در بحث بهداشتی و درمانی دارید ؟
*من این موارد را به تفکیک اعلام می کنم:
۱- زائرین باید به این نکته توجه داشته باشند که شست‌و شوی مکرر دست‌ها در پیشگیری از بیماری‌های تنفسی، گوارشی و بیماری‌های دیگر ضروری است. ئرعایت نکاتی مثل کوتاه نگهداشتن ناخن‌ها، نظافت و شست‌وشوی پاها، استحمام روزانه، نظافت لباس برای حفظ تندرستی زائرین در زمان حج بسیار الزامی بوده و رعایت این اصول به سلامت این افراد در زمان حج کمک می‌کند.
۲- زائرین در هنگام استحمام باید مراقب لیز خوردن خود باشند، زیرا همه ساله تعداد قابل توجهی از ائرین در زمان استحمام در وان یا کف حمام لیز خورده و دچار ضربه مغزی، خون مردگی، پیچ خوردگی پا، شکستگی استخوان و غیره می‌شوند.
۳- گروهی از زائرین به منظور روزه‌داری غذای شب خود را به اتاق برده تا هنگام سحر از آن استفاده کنند، این عمل خطر بروز مسمومیت غذایی را بالا می‌برد؛ در صورتی که کاروان امکان تهیه غذای گرم دارد، از آنها درخواست غذای گرم کنند در غیر این صورت از مواد غذایی غیرپختنی سالم استفاده کنند.
۴- از میوه‌های رایج در زمان حج موز و سیب است؛ به زائرین توصیه می‌شود در زمان ابتلا به گرفتاری‌های تنفسی از سیب استفاده کنند زیرا این میوه موجب تسریع در ترمیم سلول‌های تخریب شده می‌شود، همچنین زائرین باید از مصرف موز نرسیده به علت ایجاد یبوست و تشدید حساسیت‌ها پرهیز کنند.
۵- بیماری‌های شایع در حج، مبحث مهمی است که زائران بسیاری را درگیرمی‌کند، به همین دلیل از نظرهای کارشناسان و پزشکان متخصص در تهیه ویژه نامه میقات تندرستی بهره‌گرفته‌ایم. با توجه به این که هر ساله تعدادی زائر با بیماری‌های ویژه مانند دیابت و بیماری قلبی به حج تمتع مشرف می‌شوند، نشریه‌ای در این زمینه برای ایشان تهیه شده و توصیه می‌کنیم تمام زوار در طول پرواز، این نشریه را مطالعه کنند. کارت آموزشی ویژه زوار هم برای نخستین بار تهیه شده که در پشت صندلی‌های هواپیما قرار گرفته است، در یک طرف این کارت، مواردی به منظور پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی و در سمت دیگر آن، راهکارهای درمانی به صورت تک جمله و همراه با تصویر درج شده است.
۶- همچنین راهنمایی جامع برای پزشکان کاروان تهیه شده است تا همکارانی که برای نخستین بار اعزام می‌شوند، با شرایط کشور عربستان، بیماری‌های شایع در حج و نحوه درمان آن، سیستم خدمت رسانی به زائر و سطوح درمان آشنا شوند. با توجه به اهمیت آموزش در تامین سلامت حجاج، تولیدات مکتوب این مرکز در قالب گاهنامه و کتابچه نیزمنتشر شده است. نخستین شماره گاهنامه “سلامت زائر” در جریان برگزاری نخستین کنگره پزشکی حج و زیارت در اختیار شرکت کنندگان قرار گرفت که حاوی مباحثی با محوریت اخلاق اسلامی زائران و جلوه‌های فرهنگی حج در استان‌ها و شهرستان‌های مختلف کشور بود.
*آقای دکتر! برخی از کارشناسان حوزه سلامت نگران ورود زائران ایرانی از کشورهای دیگر و تهدیداتی در حوزه سلامت برای آنها هستند، برای این دسته از زائران چه برنامه ای دارید؟
توصیه مؤکد این مرکز به ایرانیانی که از کشورهای دیگر به تمتع مشرف می‌شوند، تزریق واکسن مننژیت است. تامین سلامت حجاج در عمره و به ویژه تمتع، نیازمند برنامه‌ریزی منظم و ساماندهی امور به جهت ارائه شایسته خدمات به زائرین بیت الله الحرام است. اجرای این برنامه‌ها و مباحث تدوین شده هم پیش از تشرف و هم در طول سفر حج تا زمان بازگشت زائر به میهن اسلامی انجام می‌شود و استطاعت جسمانی از اهمیت بسیاری برخورداراست. ایرانیان مقیم خارج نیز مانند زائران ایرانی می توانند از تمامی امکانات مرکز پزشکی حج و زیارت در مکه و مدینه در ایام حج استفاده کنند.
منبع: روزنامه جوان
[3]