علی البرزی
درماه‌های گذشته همزمان با ادغام پنج وزارتخانه در راستای طرح کوچک‌سازی دولت، موجی از بریز و بپاش‌های اداری به بهانه ادغام در بخش‌های مختلف سازمان‌ها و دستگاه‌های اجرایی به راه افتاده است. این در حالی است که شواهد موجود و خبرهای رسیده از فاصله گرفتن دولت از اهداف و برنامه‌های طرح کوچک‌سازی و وارد شدن به موضوعات حاشیه‌ای حکایت دارد. این روزها بریز و بپاش‌های اداری جای صرفه‌جویی و کاهش هزینه‌های جاری در ادارات را گرفته است.
[1]سخن گفتن از کوچک‌سازی دولت بحثی زیربنایی را می‌طلبد که اتفاقاً ریشه در تار و پود سازمان‌ها و دستگاه‌های اجرایی کشور دارد. اینکه در حال حاضر روند کوچک‌سازی چگونه انجام می‌شود و آیا دولت در اجرای این طرح موفق بوده یا نه؟ پرسش‌هایی است که می‌توان پاسخ آن را درشرایط این روزهای برخی وزارتخانه‌ها و ادارات دولتی جست‌وجو کرد.
در سال‌های گذشته هر زمان که صحبت از اسراف و بریز و بپاش در میان بوده، نظر ها به سرعت به سمت مردم و نقش عموم در کاهش آمار بریز و بپاش رفته است و دولتمردان هم همیشه از مردم خرده می‌گیرند که از تجمل‌گرایی دوری کنید. ! اما این روزها ماجرا کمی متفاوت است!
اما اگر کمی دقت کنیم، متوجه ده‌ها مورد از تجمل‌گرایی، چشم‌و‌هم‌چشمی، بریز و بپاش و اسراف‌کاری‌ها در بدنه ادارات و سازمان‌های دولتی می‌شویم. مواردی که نه تنها درسال‌های گذشته، بلکه در حال حاضر هم درپی محدود کردنش نبوده‌ایم و نخواهیم بود. !
این روزها همزمان با ادغام پنج وزارتخانه در بدنه مدیریت اداری شاهد موارد متعدد نقض الگوی مصرف، بریز و بپاش اداری به بهانه ادغام، سفرهای خارجی متعدد برخی مدیران رده‌های میانی، بده‌بستان‌ها و فامیل‌گرایی در دستگاه‌ها و برگزاری همایش‌ها و سمینارهای گوناگون به بهانه آشنایی با وزارتخانه تازه تأسیس هستیم که تنها گوشه‌ای از موارد اسراف و صرف هزینه‌های بالا در ادارات دولتی است.
ابزارهای اداری تغییرکند، ادغام شده‌ایم
اما حقیقت ماجرای بریز و بپاش این روزها در ادارات چیست؟ زمانی که شورای نگهبان ادغام پنج وزارتخانه را تأیید کرد و رسماً وزارتخانه‌های دولتی با یکدیگر ادغام شدند، اولین دستورالعملی که از سوی مدیران رده‌های بالا به معاونت‌ها و رده‌های پایینی ابلاغ شد، استفاده از ابزارها و روش‌های اداری نوین و به روز بودن در فعالیت‌های اداری بود.
هر چند این دستور‌العمل در جای خود بسیار مفید و مؤثر است و هزینه‌ها را کاهش می‌دهد، اما عجله بی‌مورد برخی مدیران در ابلاغ این دستور باعث شد تا در ابتدای ادغام وزارتخانه‌ها، موجی از اسراف در بدنه ادارات شکل بگیرد، به صورتی که تمامی کارتابل‌های اداری، سربرگ‌ها و فرم‌های نامه نگاری و دستورالعمل‌های واحد یک وزارتخانه و ادارات زیر‌مجموعه‌اش در حال تغییر و تعویض است و روزانه حجم بالایی از کاغذ و ابزارهای اداری درسطل‌های زباله ادارات دولتی به چشم می‌خورد.
دست کارمندان در پوست گردو!
از سوی دیگر به دلیل وضعیت نامشخص در وزارتخانه‌هایی که با هم ادغام شده‌اند و تعیین نشدن مدیران رده‌های میانی، بسیاری از طرح‌ها و برنامه‌های جاری در کارتابل مدیران باقی مانده است.
مصداق بارز این موضوع، تعیین تکلیف بخش قابل توجهی از کارمندان پیمانی وزارتخانه‌های کار و تعاون است که پس از سال‌ها انتظار برای تغییر وضعیت از قراردادی به پیمانی و پیمانی به رسمی، با وجود ابلاغ مصوبه دولت مبنی بر تغییر وضعیت این روزها با پاسخ منفی مدیران ادارات خود مواجه می‌شوند. مدیران با توجیه مشخص نبودن وضعیت وزارتخانه و رسمیت یافتن فعالیت‌ها، دست کارمندان را در پوست گردو گذاشته‌اند.!
فخرفروشی مدیران ادارات با «سمیناهار»
اما سکانس تلخ ماجرای بریز و بپاش در وزارتخانه‌ها و اداراتی که ادغام شده‌اند، فخرفروشی مدیران برای پیشی گرفتن از یکدیگر است. واقعیت این است که این روزها همایش و سمینار که در دیالوگ‌های روزانه کارمندان به «سمیناهار» معروف شده است، به وسیله‌ای برای فخرفروشی بین مدیران یک معاونت در وزارتخانه یا سازمان‌های مختلف تبدیل شده است.
مدیران یک وزارتخانه به بهانه سال جهاد اقتصادی و بررسی عملکرد معاونت خود در این سال، چنان همایشی برگزار می‌کنند که گویی این همایش تاثیر ملی و حیاتی برای کشور دارد. وضعیت استخدام نیروها در سازمان‌شان نامشخص است، اما بریز و بپاش به بهانه برگزاری همایش و سمینار جهاد اقتصادی در اداره مرسوم شده است.
کافی است یک معاونت همایشی را برگزار کند، بلافاصله معاونت دیگری برای اینکه آمار کارکرد خود را بالا ببرد اقدام به برگزاری سمینار می‌کند. این همان چشم و هم‌چشمی‌های مدیریتی است که این روزها در ادارات دولتی موج می‌زند. !
سفرهای خارجی برخی مدیران به بهانه سفر کاری!
اما در آن سوی ماجرا در برخی ادارات خبرهای دیگری هم هست و برخی از مدیران رده بالا از فرصت به دست آمده استفاده کرده و در هیاهوی ادغام و بلبشوی بی‌نظمی ادارات، برای خود سفرخارجی ترتیب می‌دهند و به بهانه سفر کاری، عازم کشورهای خارجی می‌شوند. بهانه این دسته از مدیران هم سفرهای کاری برای رایزنی و تبادل تجربیات با طرف خارجی است.
تمام این موارد در شرایطی اتفاق می‌افتد که در سال‌های گذشته بهانه دولت برای ادغام وزارتخانه‌ها، کاهش هزینه‌های جاری و صرفه جویی در بخش‌های مخلتف بوده است، اما شرایط این روزهای برخی از وزارتخانه‌ها حکایت از موضوع دیگری دارد؛ موضوعی که ۱۸۰ درجه با آنچه مد نظردولت بوده تفاوت دارد!
منبع: روزنامه جوان
[2]