گزارش از علی البرزی
در این گزارش به بررسی موضوعی پرداخته‌ایم که این روزها در میان دانش‌آموزان، دانشجویان و جوانان محبوبیتش زیاد شده، قرصی که به گفته برخی دانش‌آموزان باعث بالا بردن گیرایی فکر انسان در زمان مطالعه می‌شود!
با نزدیک شدن به روزهای برگزاری امتحانات مدارس و دانشگاه‌ها و به تبع آن روزهای برگزاری کنکور خرید و فروش قرص‌های آرامش‌بخش و ریتالین در بین دانش‌آموزان به‌راحتی و بدون هیچ ضابطه‌ای انجام می‌شود. این در حالی است که به تازگی قائم‌مقام دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر هم از افزایش ۵۰ درصدی فروش ریتالین در آستانه فصل امتحانات خبر داده است.
[1]ریتالین
ریتالین همدم شب‌های امتحان!
به گفته علیرضا جزینی، قائم‌مقام دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر شب‌های امتحان نزدیک است و برخی دانش‌آموزان و دانشجویان به خاطر تبلیغات غلط و از روی ناآگاهی برای تقویت حافظه و شب‌بیداری از ریتالین استفاده می‌کنند، در شب‌های امتحان، فروش ریتالین ۵۰ درصد افزایش می‌یابد. بنابر اظهارات جزینی، طبق شیوع‌شناسی صورت گرفته در سال ۹۰، ۴/۰ درصد از دانش‌آموزان در سنین ۱۶ و ۱۷ یک بار ماده محرک شیشه را برای موفقیت در امتحانات خود استفاده کرده‌اند و امسال نیز شیوع‌شناسی در بین دانش‌آموزان انجام خواهد شد. وی همچنین با بیان اینکه خانه‌های مجردی خطر ابتلا به اعتیاد را افزایش می‌دهند، خاطرنشان کرد: طبق تحقیقات صورت گرفته بیشترین آمار معتادان از همین خانه‌های مجردی است.
ریتالین چیست؟
«ریتالین» خواصی شبیه آمفتامین (همان قرصی که به اکستازی معروف است) دارد. آمفتامین‌ها گروهی از داروها هستند که از نظر ساختمانی با ناقل‌های عصبی نوراپی نفرین، اپی نفرین و دوپامین مربوطند و به «داروهای مقلد سمپاتیک» یا «محرک سیستم عصبی مرکزی» نیز معروفند. آمفتامین‌ها به شکل پودر سفیدرنگ و گاهی سفید متمایل به قهوه‌ای روشن یا سفید چرک مشاهده می‌شوند.
فرصت‌طلبان در کمین!
این موضوع و دغدغه‌های شب‌های امتحان دانش‌آموزان و افراد پشت کنکوری از نگاه افراد سودجو و فرصت‌طلب هم پنهان نمانده و در چند وقت گذشته با استفاده از روش‌های گوناگون به دنبال سوءاستفاده از این وضعیت و اعمال مجرمانه خود هستند.
در چند وقت اخیر تبلیغات گوناگونی با موضوع کاهش استرس و اضطراب، قرص‌های ویژه و آرامش‌بخش و روش‌های غلبه بر استرس در فضای مجازی و برخی سایت‌های غیرمجاز مشاهده می‌شود که به نظر می‌رسد با توجه به هشدارهای مکرر مدیران در سال‌های گذشته نسبت به هوشیاری خانواده‌ها در حال حاضر به این موضوع آنطور که باید توجه نمی‌شود! گرچه آمار و پژوهش‌های دقیقی درباره میزان شیوع سوءمصرف داروهای تمرکززای اعتیاد‌آور در بین دانشجویان و دانش‌آموزان در دست نیست اما با اندکی جست‌وجو و پیگیری می‌توان به دور از هرگونه بزرگنمایی به شیوع غیرقابل انتظار و بالای مصرف داروهایی نظیر ریتالین در شب‌های امتحان و ایام کنکور اعتراف کرد.
به باور کارشناسان، مصرف این دارو در شب‌های امتحان و بویژه امتحانات دانشگاه بیشتر است، بسیاری از جوانان این دارو را برای افزایش تمرکز و بهبود کیفیت و کمیت مطالعه استفاده می‌کنند.
عوارض ریتالین شدیدتر از مواد مخدر
اما هومان نارنجی‌ها، کارشناس اعتیاد معتقد است: «مصرف ریتالین بین دانشجویان و دانش‌آموزان عوارض شدیدتری از مصرف یک گرم مواد مخدر دارد که متاسفانه در حال حاضر خانواده‌ها از این موضوع غافل هستند.» این کارشناس اعتیاد در گفت‌وگو با «وطن امروز» ضمن تشریح عوارض مصرف این قرص‌ها می‌گوید: مصرف مداوم و زیاد این مواد باعث سرگیجه، سردرد و عوارض جسمی و روحی می‌شود.
به گفته نارنجی‌ها، در روزهای اول مصرف ریتالین فرد احساس آرامش و راحتی می‌کند اما در درازمدت عوارضی همانند مواد مخدر خطرناک سراغ فرد می‌آید. این در حالی است که نتایج یکی از پژوهش‌های انجام شده درسال‌های گذشته در دانشگاه علوم پزشکی درباره سوءمصرف ریتالین در بین دانش‌آموزان در شب‌های قبل از امتحان نشان می‌دهد ۸۸ درصد مصرف‌کنندگان ریتالین که در این تحقیق شرکت کرده‌اند مرد و ۸۶ درصد آنان مجرد بوده‌اند و ۹۸ درصد آنان این دارو را به صورت خوراکی و بیش از ۲۰ بار مصرف کرده‌اند.
چه کسی مقصر است؟
با توجه به هشدارهای مکرر کارشناسان نسبت به خطرات استفاده از اینگونه قرص‌ها، جای سوال دارد که چرا این قرص‌ها به‌راحتی در برخی داروخانه‌های سطح شهر به فروش می‌رسد و در دسترس جوانان است و چرا از سوی وزارت بهداشت و وزارت علوم تا امروز برای مقابله با این خطر جدی که سلامت جوانان را تهدید می‌کند اقدامات لازم انجام نشده است؟!
منبع: وطن امروز
[2]