نویسنده: علی البرزی

به طور طبیعی زمانی که شهروندان در سطح شهر با وسایل حمل‌ونقل عمومی تردد می‌کنند، از حقوقی برخوردار هستند که به‌عنوان «حقوق شهروندی» شناخته می‌شود. حقوقی که از یک طرف بر رعایت حق و حقوق یک شهروند برای استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی تاکید داشته و دارد و از سوی دیگر بر مساوات و عدالت در شیوه و روش استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی برای آحاد جامعه پافشاری می‌کند.

بی‌شک تا به امروز بارها در میان جمعیت انبوهی که برای تردد در شهر از مترو یا اتوبوس استفاده می‌کنند، شهروندانی را مشاهده کرده‌اید که با زیرکی تلاش می‌کنند با قرار گرفتن پشت یکی دیگر از مسافران با سرعت از گیت ارائه بلیت ایستگاه‌های مترو عبور کرده تا بلیت تهیه نکنند و یا در صحنه‌ای دیگر زمانی که از اتوبوس پیاده می‌شوند، با ارائه پول‌های درشت راننده را در شرایطی قرار می‌دهند که به اجبار از دریافت کرایه خودداری کند و در زمان سوار شدن به اتوبوس بویژه در ساعات ازدحام جمعیت از فرصت استفاده کرده و در لابه‌لای جمعیت سوار می‌شوند تا کارت الکترونیکی خود را در مقابل جایگاه ویژه قرار ندهند!

جالب اینجاست، این افراد که بهتر است از آنها با نام «شهروندنماها» یاد کرد، زمانی که قصد پیاده شدن از اتوبوس را دارند از در دیگر پیاده می‌شوند یا با پیاده شدن از اتوبوس به سرعت محل را ترک می‌کنند. به‌راستی چرا تعدادی از شهروندان از ارائه بلیت حمل‌ونقل عمومی خودداری می‌کنند؟ شاید شما که این مطلب را مطالعه می‌کنید هم در گروه این افراد باشید، هر چند اندک مبلغ کرایه اتوبوس ضرر یا منفعتی برای هیچ یک از طرفین ندارد، اما آنچه در این میان بشدت پایمال می‌شود، حقیقتی است به نام «حقوق شهروندی»!

احمد معتمدی، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه درباره این موضوع معتقد است ۳ عامل در بلیت ندادن شهروندان مؤثر است. معتمدی می‌گوید: حقوق شهروندی یک ارتباط دو‌ سویه و آمیخته‌ای از وظایف و مسؤولیت‌های شهر در قبال مردم و متعاقب آن شهروندان در قبال یکدیگر و دست‌اندرکاران امور شهری است.

این استاد دانشگاه می‌افزاید: تنها نباید انتظار داشت که مدیران و دست‌اندرکاران امور شهری، حقوق شهروندان را رعایت کنند بلکه یک شهروند هم باید در قبال حقوق شهروندان دیگر و دست‌اندرکاران امور شهری دغدغه داشته باشد.

معتمدی ادامه می‌دهد: مهم‌ترین عامل پدید آمدن این موضوع، مشکلاتی است که مردم با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، این مشکلات بویژه مشکلات اقتصادی باعث می‌شود تعدادی از شهروندان با این کار به نوعی نسبت به برخی مسائل «مثلاً» اعتراض کنند، اعتراضی که منطقی نیست و تنها حقوق شهروندی را پایمال می‌کند.

این جامعه‌شناس با بیان اینکه نبود قانون و ساز و کار لازم برای پیشگیری از اینگونه ناهنجاری‌های کوچک باعث شده است آمار افرادی که از پرداخت کرایه خودداری می‌کنند، روز به روز افزایش داشته باشد، می‌افزاید: عامل سوم توجه نداشتن به مقوله انضباط شهری و اجتماعی است. چنانچه مقوله مهمی همچون انضباط اجتماعی به شهروندان آموزش داده شود و در سرفصل‌های انضباط اجتماعی به این ناهنجاری‌های کوچک هم توجه شود، بسیاری از مشکلات موجود در زندگی شهری برطرف می‌شود.

وی در پایان تأکید می‌کند: ‌شهروند خوب بودن تنها در استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی نیست، نمی‌توان گفت که چون از وسایل حمل‌ونقل عمومی استفاده می‌کنم، پس شهروند خوبی هستم و مسؤولیت دیگری ندارم. شهروند خوب بودن شامل مجموعه‌ای از مسؤولیت‌های اخلاقی و رعایت حقوق شهروندان دیگر است و بی‌شک ارائه ندادن بلیت اتوبوس پایمال کردن حقوق شهروندان دیگر در جامعه است./ انتهای مطلب

منبع: وطن امروز

نکته مهم: هرگونه برداشت و سوء استفاده از این مطلب و انتشار در سایت ها و رسانه های دیگر بدون ذکر منبع از نظر شرعی و قانونی مجاز نبوده و در صورت مشاهده پیگرد قانونی دارد.