علی البرزی

این روزها بحث خرید خدمت سربازی دوباره در محافل، رسانه های گوناگون و به ویژه در بین مردم و جوانان بالا گرفته است. در این شرایط از یک طرف مسئولان امر و متولیان نظارت بر خدمت سربازی در کشور، باب شدن دوباره خرید خدمت سربازی را به کلی منتفی می‌دانند و از سوی دیگر، کلاهبرداران، سود جویان و افراد حیله گر ازاشتیاق برخی جوانان برای خرید خدمت سربازی و بالا رفتن تب این موضوع در جامعه به سود خود استفاده می‌کنند، این در حالی است که آرزوی خرید خدمت سربازی دست از سر برخی جوانان بر نمی‌دارد!

چندی است در محافل و مجالس گوناگون به ویژه در بین جوانان، شایعاتی دهان به دهان نقل می‌شود: «خرید خدمت سربازی دوباره اجرایی می‌شود» «طرح مجلس برای فروش خدمت سربازی» «خرید خدمت سربازی برای متولدین دهه۷۰».

کافی است تنها برای چند دقیقه در دانشگاه ها، دبیرستان ها، هنرستان‌ها و هر محفل و مجلسی که ویژه جوانان است، حضور پیدا کنید؛ بحث سربازی و خرید و فروش آن در بین جوانان داغ شده است و هر کس با توجه به شرایطی که در آن قرار دارد، برای دوران سربازی خود برنامه‌ریزی می‌کند.

جوانانی که در سال ۹۱ از دانشگاه‌ها فارغ‌التحصیل شده‌اند، به دنبال فرار ازخدمت سربازی، معافیت یا کارهای اعزام خود هستند. از سوی دیگر جوانانی که در آینده باید به سربازی بروند، مشتاقانه خبرهای سربازی را از رسانه‌ها دنبال می‌کنند تا شاید دوباره خرید خدمت سربازی در جامعه باب شود.

البته دراین میان جوانانی هم هستند که دو سال خدمت سربازی را وظیفه و از جمله قسمت‌های زندگی می‌دانند و در اصطلاح، سربازی را همچون شتری می‌دانند که در خانه هر جوانی می‌خوابد.

گوش‌های کلاهبرداران تیز شده است!

اما در این شرایط، افراد سودجو، کلاهبرداران و افراد حیله گر هم برای اخاذی از جوانان به تکاپو افتاده‌اند و به بهانه صدور کارت خرید خدمت سربازی یا کارت‌های معافیت از جوان‌ها پول‌های هنگفتی دریافت می‌کنند. کلاهبرداران با نفوذ در بین جوانان مشتاق معافیت یا فرار از خدمت سربازی در محافل و مجالس گوناگون تلاش می‌کنند تا با اعتماد‌سازی و چرب زبانی سوژه‌های مورد نظر خود را از بین جوانان انتخاب کنند. این در حالی است که جوانان مرفه و پولدار که برای فرار از خدمت سربازی حاضرند هزینه کنند، به عنوان مشتریان ثابت کلاهبرداران شناخته شده‌اند.

علاوه بر این اگر دو کلمه خرید و سربازی را در موتورهای جستجوی اینترنتی جستجو کنید، اولین سایت هایی که در مقابل دیدگان شما باز می شود، سایت هایی با لینک تبلیغات خرید خدمت سربازی است. این روزها فضای مجازی هم به جولانگاهی برای افراد سود جو، کلاهبرداران، و شارلاتان های مجازی تبدیل شده است تا با استفاده از فرصت فضای مجازی از مشتاقان خرید خدمت سربازی کلاهبرداری کنند.

جالب اینجاست که در موتورهای جستجوی اینترنتی کلمه سربازی بیشتری درصد جستجو را در بین کلمات دیگر به خود اختصاص داده است.

طرحی که جنجالی شد

طرح خرید خدمت سربازی اول بار در سال ۱۳۷۰ از سوی شورای عالی امنیت ملی برای مشمولان غایب داخل و خارج از کشور به تصویب رسید. مطابق این طرح مشمولان خارج از کشور با پرداخت معادل ریالی ۱۶ هزار و ۳۰۰ دلار بر مبنای ۱۷۵ تومان شامل طرح خرید خدمت سربازی و بخشودگی غیبت می‌شدند و این مبالغ برای مشمولین داخل از کشور به مراتب کمتر بود.

اما این طرح در سال‌های ۷۰ و ۷۱ تنها به مشمولان خارج از کشور اختصاص نداشت و با گذشت زمان شامل جوانان و مشمولان داخل کشور هم شد. هر‌چند که با اجرای آن بسیاری از جوانان توانستند از این طرح استفاده کنند و با خرید خدمت با خیالی راحت به زندگی بپردازند! اما در آن زمان جوانانی هم بودند که برای خرید خدمت سربازی با مشکل رو‌به‌رو بودند و پول کافی نداشتند.

روند خرید خدمت سربازی تا جایی پیش رفت که به تدریج نه تنها صدای مسئولان لشکری و کشوری و نمایندگان مجلس، بلکه صدای نارضایتی جوانان هم از گوشه و کنار کشور به گوش رسید.

به باور بسیاری از کارشناسان «تبعیض آشکار در بین جوانان مرفه و جوانان دیگر، ایجاد حسادت در بین جوانان با همسن و سالان خود و زیر سؤال رفتن اصل و اساس خدمت سربازی در آن زمان» از جمله تبعات آشکار این طرح غیر‌کارشناسی و شتاب زده در کشور بود و سرانجام اجرای این طرح با بالا گرفتن انتقادات متوقف شد.

اظهارات غیر‌کارشناسی اما موضوعی که در سال‌های گذشته به ویژه پس از توقف در اجرای طرح خرید خدمت سربازی همواره به صورت متداول مطرح بوده است و هر از چند گاهی باعث داغ‌شدن بحث خرید خدمت سربازی در جامعه می‌شود، اظهارنظرهای غیر‌کارشناسی و شتاب‌زده برخی نمایندگان مجلس و مسئولان است.

طی سال‌های گذشته زمانی که در بین مردم و رسانه‌های گوناگون هیچ خبری از خرید خدمت سربازی نبوده، به یکباره با گفت و گوی یکی از نمایندگان مجلس و اعلام خبر بررسی دوباره طرح خرید خدمت سربازی در مجلس این موضوع نقل محافل و رسانه‌ها شده است. اعلام اینگونه خبرها در جامعه باعث بالا رفتن آرزوی خرید خدمت سربازی در بین جوانان شده است.

اما سردار موسی کمالی، جانشین اداره منابع انسانی ستاد کل نیروهای مسلح، درخصوص فروش سربازی یک تفکر ارزشی وجود دارد ، به «جوان» می گوید: تفاوتی بین افراد پولدار و غیرپولدار نیست و قوانین تدوین شده درخصوص نظام وظیفه نیز باید قوانین ارزشی باشد و فرقی بین طبقات مختلف جامعه قائل نشود.

کمالی، می افزاید: زمانی که فروش سربازی اجرا می‌شد، برخی از افراد جامعه مجبور شدند برای تهیه پول، وسیله نقلیه یا منزل خود را بفروشند و مشکلات زیادی به همراه داشت. بنابراین پرونده فروش سربازی کلا بسته شد و این بحث کاملا منتفی است و هیچ‌کس منتظر فروش سربازی نباشد. افراد ساکن در خارج از کشور زمانی در شمول مقررات خرید خدمت قرار می‌گیرند که قبل از تاریخ ۲۹ اسفند سال ۸۲ از کشور خارج شده باشند و نیز حداقل ۲ سال در خارج از کشور اقامت و سکونت داشته باشند.

خرید خدمت سربازی تنها برای جوانان مقیم خارج از کشور

بنابر اظهارات کمالی، افراد ساکن در خارج از کشور زمانی در شمول مقررات خرید خدمت قرار می‌گیرند که قبل از تاریخ ۲۹ اسفند سال ۸۲ از کشور خارج شده باشند و نیز حداقل دو سال در خارج از کشور اقامت و سکونت داشته باشند. حضور غیرمستمر کمتر از ۹ ماه در خارج از کشور جزو اقامت و سکونت در خارج از کشور محسوب نمی‌شود و سکونت دو ساله فرد در خارج از کشور باید پس از ۱۳ سالگی او باشد. زمان اجرای این معافیت تا پایان سال ۱۳۹۰ بوده و مبلغی که برای صدور این معافیت در نظر گرفته شده ۱۰۰ میلیون ریال است.

منبع: باز نشر از جوان

این مطلب سال ۹۰ در روزنامه جوان منتشر شده است.