علی البرزی

آمارهای رسمی حاکی از این است که در حال حاضر ۱۶ میلیون زن و مرد مجرد در کشور داریم که فقدان برنامه‌ریزی صحیح برای افزایش آمار ازدواج و نبود تاکتیک کارشناسانه مدیریت افکار و رفتار می‌تواند زمینه ساز بروز نابهنجاری‌های متفاوتی در گستره جمعیتی این ۱۶ میلیون زن و مرد مجرد باشد. از این تعداد، ۹ میلیون نفر را مردان و هفت میلیون نفر را زنان تشکیل می‌دهند.

بدون شک در کشوری که بیش از ۳۳ درصد جمعیت فعال آن را قشر جوان تشکیل می‌دهد، ارائه این آمار نگاه تیزبین هر مخاطب و کارشناسی را به سمت خود جلب می‌کند، چراکه به راحتی نمی‌توان از کنار این آمار بی‌تفاوت عبور کرد.

کاهش آمار ازدواج، افزایش سن ازدواج، افزایش آمار مجردین و تعداد افراد ازدواج نکرده، افزایش اختلاف و فاصله بین جمعیت زنان در سنین ازدواج با جمعیت مردان در سنین ازدواج شاخص‌هایی است که به‌عنوان آسیب‌ها و معضلات پیرامون مسئله ازدواج در کشور محسوب می‌شود و روند رو به رشد هر یک از شاخص‌های فوق می‌تواند به خودی خود زمینه‌ساز آسیب‌های دیگری در جامعه باشد.

همه ما با افراد مجرد سر و کار داریم

حتماً شما هم بسیاری از دوستان، اقوام و همسایه‌ها را می‌شناسید که تنها هستند. در بسیاری از مجتمع‌های مسکونی، افرادی ساکنند که به صورت مجردی و تنها زندگی می‌کنند؛ این افراد شامل پسران و دختران آماده ازدواج، زنان و مردان مطلقه و افرادی با سن بالا و در اصطلاح پیر دختران و پیر پسران می‌شود. اما به راستی علت مجرد بودن ۱۶ میلیون زن و مرد در کشور چیست؟

زندگی مجردی در چه شرایطی رشد می‌کند و چه پیامدهایی دارد؟ زمانی پسر‌ها ازدواج را به‌عنوان یک ضرورت خانوادگی برای خود می‌دانستند و تا سال‌ها با همسر و فرزندانشان در خانه‌های بزرگی که متعلق به پدران و مادرانشان بود، ساکن می‌شدند، اما این روزها الگوی خانواده گسترده، یعنی ازدواج بهنگام و آسان و زندگی پدر و مادر با فرزندان، عروس و داماد در یک خانه خریدار ندارد و جوانان از این الگوی زندگی مشترک، پیروی نمی‌کنند!

مدعای این گفتار، اظهارات برخی صاحبان آژانس‌ها و دفاتر املاک در کلانشهرها را که خبر می‌دهند هر ساله متقاضیان خانه‌های مجردی افزایش می‌یابد، هم اضافه کرد.

طبق تحقیقات میدانی به عمل آمده، این روزها بیشترین متقاضیان خانه‌های مجردی افراد مجرد یا مطلقه هستند، در حالی که در گذشته بیشتر دانشجویان و افراد مسافر برای اجاره یا خرید خانه‌های مجردی اقدام می‌کردند.

مجرد ماندن یک «ژست غربی» است

غلامرضا جمشیدیها، جامعه شناس و استاد دانشگاه تهران در رابطه با علل و عوامل وجود ۱۶ میلیون زن و مرد مجرد در کشور به «جوان» می‌گوید: در حال حاضر از یک طرف نگرش جوانان به ویژه دختران نسبت به ازدواج و زندگی تغییرکرده و از طرف دیگر سطح آگاهی خانم‌ها در سال‌های گذشته همتراز با مردان جامعه شده و در این شرایط در کنارهم قرارگرفتن زن و مرد به‌عنوان یک زوجه به سختی صورت می‌گیرد، چرا که توقعات خانم‌ها و نگرش آنها دچار تغییرات تازه‌ای شده است.

این استاد دانشگاه می افزاید :در جوامع گذشته مردان و زنان با مجموعه‌ای ازعقاید خاص و تثبیت شده زندگی می‌کردند که به‌عنوان مثال زندگی سنتی بر پایه مردسالاری حاکم بوده است ، در صورتی که جامعه امروزی با توجه به روند صنعتی شدن یک نوع کپی‌برداری از فرهنگ غربی را هم در پیش گرفته است.

جمشیدیها معتقد است که درچنین شرایطی مقوله ازدواج در جامعه هم تحت تأثیر این نوع فرهنگ قرارگرفته و زندگی مجردی و ازدواج نکردن به یک ژست غربی در جوامع شرقی تبدیل می‌شود وهیچ تردیدی در آسیب‌زا بودن این مسئله وجود ندارد.

بنابر اظهارات این جامعه‌شناس، مجرد بودن ۱۶ میلیون ایرانی به واسطه شکاف بین نسلی در خانواده‌هاست که این موضوع به علت وجود فضای باز اطلاعاتی در جامعه و به ویژه در بین جوانان حاصل شده است.

از سایت‌های محرک غافل شده‌ایم

اما مصطفی تبریزی، متخصص خانواده و جوانان با بیان اینکه در تحلیل وضعیت افراد مجرد در کشور از نقش منفی شبکه‌های نابهنجار ماهواره‌ای و سایت‌های محرک غافل شده ایم ، به «جوان» می گوید: در حال حاضر بسیاری از آسیب‌های اجتماعی و محرک‌های نابهنجار در پوششی از هنجارهای جامعه مخفی شده است و توجه نکردن به این موضوع، مشکلاتی را برای جامعه به‌وجود آورده است.

ارتباط بدون ضابطه با جنس مخالف و تغییر الگوی‌ها و ارزش‌های جامعه از جمله دلایل اصلی مجرد بودن ۱۶ میلیون زن و مرد در کشور است. این جامعه شناس می‌افزاید: بسیاری از برنامه ریزان و کارشناسان در تنظیم برنامه‌هایی همانند پیشگیری از آسیب‌های خانواده و لایحه حمایت از خانواده به این موضوعات کم توجه هستند و یا به دلایل مختلف از بازگویی این نوع از دلایل خودداری می‌کنند.

این جامعه شناس و کارشناس خانواده، ادامه می دهد : افراد مجرد در کشور به سه دسته اصلی جوانان دارای شرایط ازدواج، زنان و مردان مطلقه و دختران و پسران سن بالا تقسیم می‌شوند که برای تمامی این افراد وضعیت اقتصادی و تورم جامعه برای تشکیل زندگی از اهمیت بالایی برخوردار است که به همین علت نمی‌توان به راحتی از نقش اقتصاد جامعه در بهبود وضعیت ازدواج چشم پوشی کرد.

 نگاه سلبی و گذرا به افزایش آمار مجردان در کشور مجرد بودن ۱۶ میلیون زن و مرد در کشور را چه حاصل نیازهای کاذبی بدانیم که محصول جوامع غربی است و فرهنگ بومی را آماج حملات خود قرار داده و یا حاصل بی‌برنامگی سازمان‌های دست اندرکار و سهل انگاری خانواده‌ها بدانیم، پدیده‌ای است که طبق آمار افزایش داشته است.

مجرد بودن افراد و بالا رفتن سن ازدواج از جمله مواردی است که هر چند وقت یک‌بار با ارائه آمارهای مختلف واکنش‌های مثبت و منفی را از سوی مسئولان و کارشناسان به همراه دارد و در بیشتر موارد تنها چند روزی خوراک رسانه‌ها می‌شود، اما به هر حال باید پذیرفت که به علت تغییرات گسترده در بنیان‌های اجتماعی و ارزش‌های یک جامعه، مجرد بودن و زندگی بدون همسر کم کم جای خود را در بین ارزش‌های یک جامعه پیدا می‌کند.

نگاه‌های سلبی به این پدیده تا به امروز نتوانسته از افزایش آن بکاهد یا درکاهش آمارها نقش داشته باشد، درچنین شرایطی تنها ارائه راهکار اساسی و بنیادین می‌تواند از بروز آسیب‌های اجتماعی و نابهنجاری‌های رفتاری جلوگیری کند./انتهای پیام

منبع: جوان