گفت و گو: علی البرزی

ایرانی‌ها تنها از ساخت و ساز، بین الحرمین و اماکن مذهبی را شناخته اند، استان کربلا یک استان عظیم است که اماکن و محلات مختلف آن نیازمند سرمایه‌گذاری است. این روزها شهر کربلا به دلیل حضور زائران مختلف از اصلی‌‌ترین شهرهای کشور عراق به حساب می‌آید. منابع اصلی درآمد این کشور از زائران اماکن متبرکه، کشاورزی و به‌ویژه فروش محصول خرماست.

این شهر از دو بخش قدیم یا بخش مذهبی و کربلای جدید تشکیل شده و مرقد مطهر امام حسین(ع) که در برخی از منابع آن را مسجد‌الحسین(ع) نامگذاری کرده‌اند، در مرکز بخش مذهبی شهر کربلا قرار دارد. به دلیل اهمیت این شهر به نسبت شهرهای دیگرعراق استانداری کربلا هم به عنوان حکومت محلی این کشور شناخته می‌شود.

«آما‌ل‌الدین مجیدالهر»، در حال حاضر سکان هدایت استانداری کربلا را برعهده دارد. تیم رسانه‌ای مرکز پزشکی سازمان حج و زیارت در مدت مأموریت یک هفته‌ای در عراق ضمن دیدار با استاندار کربلا از نزدیک در جریان تبادلات دو کشور ایران و عراق و مشکلات کنونی کربلا قرار گرفت. در حاشیه این دیدار موفق به انجام مصاحبه‌ای اختصاصی با «آمال الدین مجید اَلهَر»شدیم و درباره وضعیت این روزهای شهر کربلا و برنامه‌های استانداری برای توسعه این شهر به گفت و گو نشستیم.

جالب اینجاست که در بین مصاحبه با پاسخ استاندار کربلا به پرسش‌های ما بدون دخالت مترجم و ترجمه فارسی به عربی، متوجه شدیم که استاندار کربلا مسلط به زبان فارسی است و حدود پنج سال در اصفهان ساکن بوده و کاملاً صحبت‌های ما را از ابتدای مصاحبه به‌صورت فارسی متوجه شده است. هر چند که برخی پرسش‌های ما درباره دلایل اخذ پول زور در فرودگاه‌های عراق از زائران ایرانی با پاسخ ندادن آقای استاندار مواجه شد، اما سؤالات دیگرمان را پاسخ داد. جالب‌تر اینکه، آقای استاندار از یکی از چهره‌های سرشناس دولت تکنوکرات سازندگی ایران گلایه‌ها داشت!

**************************************************************

*آقای مجید اَلهَر! در حال حاضر وضعیت استان کربلا از لحاظ بهداشتی و جمعیتی چگونه است؟

در ابتدا باید به این نکته اشاره کنم که مناسبت‌های مذهبی باعث می‌شود که ملت ایران و عراق به‌صورت واحد و یکی شوند، قبل از سقوط صدام حکومت عراق به‌صورت نظامی و همه چیز در اختیار ارتش بود، در آن زمان درگیر جنگ‌های داخلی و مشکلات مختلفی بودیم، اما این روزها وضعیت کشور بسیار بهتر شده است. قبل از سقوط صدام امور بهداشتی در عراق تنها در حدود ۲۵ درصد بود، اما درحال حاضر بعد از سقوط صدام تنها در کربلا سالانه ۱۲۰ میلیون دلار برای امور بهداشتی هزینه می‌شود و علاوه بر این در حکومت محلی هم سالانه ۳۰ میلیون دلار هزینه می‌شود.

در نتیجه ۲۵ درصد زمان صدام به ۵۰ درصد ارتقا یافته است، اما همچنان برای رسیدن به وضعیت مطلوب فاصله زیادی داریم و باید برای رسیدن به این وضعیت همچنان در تلاش باشیم. به غیر ازاین هم در حال حاضر با توجه به وجود حرم‌های مقدس حضرت امام حسین(ع) و حضرت عباس(ع) در کربلا و فرصت‌های شغلی ایجاد شده، تعداد زیادی از مردم به ویژه جوانان عراقی از مناطق مختلف به استان کربلا کوچ کردند و این روزها شاهد سیل عظیم مهاجران به سمت کربلا هستیم.

در نتیجه ما سالانه پنج درصد افزایش جمعیت در استان کربلا داریم و این موضوع مشکلاتی را برای این شهر به وجود آورده است. زمان صدام زیارت درعراق ممنوع شده بود، اما بعد از سقوط دولت صدام، دولت جدید راهی فراهم کرد که زائران ‌ چه از داخل و چه از خارج از عراق به‌صورت هفته‌ای و سالانه زیارت‌های میلیونی انجام دهند.

*آخرین آمار زائرانی که وارد استان کربلا می‌شوند، چه تعداد است؟

تعداد زائرانی غیرعراقی که در کربلا دائماً در حال ورود و خروج هستند به‌طور میانگین بین ۱۰ تا ۱۵ هزار نفر است که از این تعداد ۸۵ درصد را ایرانی‌ها تشکیل می‌دهند. در زیارت‌های میلیونی در مناسبت‌هایی همچون اربعین، نیمه شعبان، روزعرفه و تاسوعا و عاشورای حسینی جمعیتی در حدود ۳۵ میلیون برای زیارت وارد استان کربلا می‌شوند. البته این به غیر از زائرانی است که به‌صورت روزانه برای زیارت وارد کربلا می‌شوند.

*آقای استاندار! درحال حاضر بسیاری از شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران ایرانی مشتاق هستند که در کربلا سرمایه‌گذاری کنند تا بتوانند برای ساخت و توسعه بخش‌های مختلف این شهر مشارکتی داشته باشند، اما به نظر می‌رسد از طرف دولت عراق و حکومت محلی که شما ریاست آن را در استان کربلا برعهده دارید آنچنان میدان را برای حضور سرمایه‌گذاران ایرانی مهیا نمی‌کنید. آیا علت خاصی دارد که شما از اشتیاق طرف ایرانی استقبال نمی‌کنید؟

نه! اینطوری نیست، ما همیشه از مشارکت سرمایه‌گذاران کشورهای مختلف استقبال می‌کنیم و میدان رقابت برای همه آنها برپاست.

*اما بسیاری از شرکت‌های ایرانی برای کسب مجوز ساخت و ساز در کربلا مدت‌هاست که در انتظار هستند و در طرف مقابل شرکت‌های وابسته به برخی کشور‌های حاشیه خلیج‌فارس همچون قطر، عربستان و کویت به‌صورت جدی و همه جانبه وارد میدان مشارکت و ساخت و ساز در کربلا شده‌اند، آیا برای استانداری کربلا یک شرکت عربی با یک سرمایه‌گذار ایرانی تفاوت دارد؟

ایرانی‌ها تنها از ساخت و ساز، بین الحرمین و اماکن مذهبی را شناخته اند، استان کربلا یک استان عظیم است که اماکن و محلات مختلف آن نیازمند سرمایه‌گذاری است و تنها نباید به اماکن مذهبی توجه داشت. در حال حاضر کشورهای مختلف ازجمله ترکیه و قطر در بخش‌های مختلف سرمایه‌گذاری کرده‌اند. ساخت فرودگاه، راه آهن، مجتمع‌های مسکونی و موارد دیگر، اما ایرانی‌ها نه تنها فقط ساخت و ساز بلکه مشارکت و سرمایه‌گذاری را معطوف به اماکن مذهبی کرده‌اند.

علی البرزی و استاندار کربلا

*جدا از عشق و ارادتی که ایرانی‌ها به ائمه اطهار به ویژه امام حسین(ع) دارند، به گفته شما تنها در مناسبت‌ها بیش از ۳۵ میلیون نفر برای زیارت وارد کربلا می‌شوند، پس سرمایه‌گذاری در اماکن مذهبی کربلا برای خدمت‌رسانی به این جمعیت عظیم کار کمی نیست، فکر نمی‌کنید نسبت به فعالیت ایرانی‌ها در کربلا کمی بی‌انصافی کردید؟

البته من منکر فعالیت ایرانی‌ها در کربلا نیستم، اما استان کربلا در حال حاضر مشکلات مختلف دیگری هم دارد که باید به آن توجه شود. برای مثال برای وارد شدن زائران از راه هوایی نیازمند ساخت فرودگاهی دراین استان هستیم که قرارداد ساخت این فرودگاه را با یک شرکت قطری بسته‌ایم. باز هم تأکید می‌کنم ایرانی‌ها می‌توانند در بخش‌های دیگرهم سرمایه‌گذاری کنند. آن وقت است که ما هم تسهیلات لازم را فراهم می‌کنیم.

*شما در دیدارهای دیپلماتیک ایران و عراق بارها با هیئت عراقی به تهران آمده‌اید و تجربه معماری، ساخت و ساز و توسعه شهری در تهران را دیده اید، مدتی پیش هم شهردارتهران در سفر به کربلا پیشنهاد مشارکت برای ساخت و توسعه شهر کربلا به‌صورت سه ماهه را ارائه کرد، اما باز هم از طرف عراقی پاسخی دریافت نشد!

ما یک کشور درحال بازسازی هستیم و سالانه یک میلیون بشکه نفت افزایش صادرات نفتی داریم. درآمد یک شخص در زمان صدام یک یا دو دلار بود، اما درحال حاضر ماهانه ۲۷۰ دلار درآمد یک شخص در عراق است. بنابراین از نظر نمودار رشد به‌صورت سریع در حال رشد هستیم و نسبت جمعیت عراق هم در حدود ۳۰ میلیون نفر است و این بازار خیلی خوبی است برای کشور عراق که ۵۰ درصد احتیاجات مردم عراق در این کشور فراهم شده است.

از طرف دیگر به جهت اشتغالزایی فرصت‌های خیلی خوبی در کشور عراق فراهم است، علاوه بر این از نظر پزشکی بین آموزش و بهداشت هلال احمر ایران و عراق باید همکاری کامل باشد. دوست داریم این پزشکان فوق تخصص هلال احمر در بیمارستان‌های ما عمل جراحی انجام دهند. در حال حاضر چنین کاری توسط کشورهای دیگر از جمله کره جنوبی و کویت انجام می‌شود. قرار است که طرف کره‌ای بنای ۵ هزار مدرسه در عراق را تا پنج سال آینده تکمیل کند. اما متأسفانه ایرانی‌ها نه تنها فقط از کربلا بین‌الحرمین را شناخته‌اند بلکه به وعده‌های خود هم هیچ وقت عمل نمی‌کنند.

*ایرانی‌ها درکدام وعده خود خلف وعده داشته‌اند؟ دو کشورعراق و ایران دوست، همسایه و برادر یکدیگر هستند و بهتر است این موضوع رسانه‌ای نشود! *حداقل به چند مورد اشاره کنید تا هم مصداقی برای صحبت‌های خودتان باشد و هم ما بدانیم در کدام بخش‌ها ضعف داریم؟

چند سال پیش یکی از بنیادهای درمانی و حمایتی ایران به نام بنیاد های خیریه که به نوعی وابسته به یکی از مقامات ایرانی است، برای احداث یک بیمارستان مجهز در کربلا اعلام آمادگی کرد و ما هم مشتاقانه تمامی امکانات از جمله یک قطعه زمین بسیار خوب در بهترین منطقه کربلا را در اختیار این بنیاد قراردادیم، اما متأسفانه بعد از گذشت چند سال نه تنها خبری از احداث بیمارستان نشد بلکه پیگیری‌های ما هم تا به امروز از طرف ایرانی بی‌نتیجه بوده است.

علاوه بر این حدود دو ماه یک گروه ایرانی با حضور درعراق و شرکت در مذاکرات دو جانبه آمادگی خود را برای کاشت و توسعه فضای سبز ۲۰۰ هکتار از اراضی اطراف کربلا اعلام کردند، دو ماه پیش در سفر معاون سازمان محیط زیست ایران به عراق قرارداد این پروژه منعقد شد و حتی هزینه آن هم از طرف استاندرای پرداخت شده است، اما هنوز از آغاز پروژه خبری نیست. سالانه بیش از ۵۰۰ هزار زائر به کربلا سفر می‌کنند که اماکن اقامتی موجود در این شهر، پاسخگوی نیاز این میزان زائر نیست.

طبق برآورد انجام شده در این استان به احداث ۲۰۰ هتل استاندارد نیازمندیم که سرمایه‌گذاران ایرانی می‌توانند این کاستی را جبران کنند. مشارکت ایران در بخش‌های صنعت، تأمین انرژی، بهداشت درمان و آموزش پزشکی و آب و فاضلاب می‌تواند راهگشا باشد.

*آقای استاندار! در بحث تأمین امنیت استان کربلا، در حال حاضر از نیروهای کشورهای دیگر هم استفاده می‌شود؟

نه، ما هیچ مشکل خاص امنیتی نداریم و برای تأمین امنیت کربلا هم از نیروهای عراقی استفاده می‌کنیم و هیچ نیروی خارجی در کربلا حضور ندارد.

*اما تصویری که این روزها زائران و مردم کربلا در شهر با آن مواجه هستند، یک شهر سراسر امنیتی با دژهای مستحکم دفاعی است، فکر نمی‌کنید زمان آن فرارسیده که چهره شهر کمی مردمی‌تر شود؟

تهدیدات مختلف در استان کربلا همیشه مستمر است و تنها از یک ناحیه نیست، فعالیت دشمن ما فقط در عملیات‌های تروریستی نیست، دشمن ما مدرسه‌ها را مورد هدف قرارمی‌دهد، آب‌ها را مسموم می‌کند، پمپ بنزین‌ها را آتش می‌زند.

بنابراین برای حفاظت از جان زائران ما مجبورهستیم چنین حالت امنیتی در کربلا به ویژه در مناسبت‌ها داشته باشیم. در حال حاضر به منظور تأمین امنیت زائران، ۲۰ هزار نفر از عناصر ارتش و پلیس عراق در کربلا حاضر شده‌اند.

*با توجه به توصیفاتی که شما درباره وضعیت کنونی عراق و شهر کربلا داشتید، فکر می‌کنید تا چند سال آینده وضعیت استان کربلا بهتر شود و این شهر به وضعیت مطلوب و استانداردی از لحاظ شهری و رفاهی برسد؟

طبق برنامه‌ریزی انجام شده و طرح جامع پنج ساله توسعه کربلا، درمنطقه وفاف کربلا توسط یک شرکت اماراتی ۱۵۰ هزار واحد مسکونی ساخته می‌شود. علاوه بر این درمنطقه غربی کربلا ۱۰ هزار قطعه زمین برای ساخت مسکن در اختیار مردم کربلا قرارمی گیرد.

در مسیر نجف و کربلا هم نمایشگاه دائمی استان کربلا احداث می‌شود. سه پروژه بزرگ هم درمنطقه کمربندی اطراف کربلا به نام طرح‌های امام حسین(ع) افتتاح می‌شود. تمامی این پروژه‌ها به طرف‌های ایرانی برای مشارکت در ساخت و بهره‌برداری پیشنهاد شده است. مردم عراق درحال حاضر شاهد بازسازی کشورخویش هستند.

با توجه به وجود مرزهای مشترک با جمهوری اسلامی ایران، انتظارمی‌رفت شرکت‌های ایرانی حضور جدی‌تری در بازسازی عراق داشته باشند. در اجرای طرح توسعه کربلا، بسیاری از شرکت‌های خارجی عهده‌دار پروژه‌های عظیم عمرانی به جهت تحقق این طرح عظیم هستند، اما چنین به نظر می‌رسد که شرکت‌های ایرانی، ارزش حضور در اجرای چنین طرح‌هایی را به هیچ می‌انگارند.

حکومت محلی کربلا، تمامی امکانات را برای حضور ایرانیان در بازسازی این شهر مقدس فراهم می‌کند و درحقیقت آغوش کربلا برای سرمایه‌گذاران و شرکت‌های ایرانی بازاست. البته شمار زائران و عزاداران امسال در مقایسه‌ با سال‌های گذشته‌ به‌طور چشمگیری افزایش یافته‌ است و با توجه‌ به‌ شمار زیاد زائران، هر ساله‌ ما برای اسکان آنها دچار مشکل می‌شویم که‌ امیدواریم در سال‌های آینده‌ با ساخت شهرک‌های توریستی این مشکل را حل کنیم.

دربحث درمان هم با هلال احمر ایران به‌صورت ماهانه دیدارهایی داشته‌ایم و علاقه‌مند هستیم که این دیدارها از حالت اورژانسی و مناسبتی به حالت دائمی تبدیل شود، به پشتوانه و صرف هزینه دولت محلی قرار بر این است که بیماران عراقی به بیمارستان‌های ایران معرفی و تحت درمان قرارگیرند، اما هزینه درمان این بیماران توسط دولت عراق پرداخت شود. به‌طورآزمایشی در ابتدا ۲۰ بیمار به بیمارستان‌ها اعزام می‌شوند.

*در صحبت‌های خود به ساخت مسکن و طرح‌های توسعه برای خانه‌دار شدن مردم عراق اشاره کردید، در حال حاضر چه تعداد از مردم عراق به ویژه کربلا صاحب مسکن هستند و چه تعداد دیگر با اجرای این طرح‌ها صاحب مسکن می‌شوند؟

دولت درحال حاضر در قالب یک پروژه ملی حدود ۳ میلیون واحد مسکونی در دست ساخت دارد، اگر این تعداد را با ۳۰ میلیون جمعیت کشورعراق مقایسه کنید متوجه افراد نیازمند به مسکن در این کشور می‌شوید. چرا در فرودگاه‌های نجف و بغداد از زائران ایرانی مبالغی تحت عنوان حق ورود و خروج زائر دریافت می‌شود، دریافت این پول خلاف قوانین بین‌المللی است؟ (استاندار کربلا با لبخند و بیان جملاتی نظیر ایرانی‌های خوب و ایران کشور دوست و همسایه از پاسخ به این پرسش طفره رفت و به جلسه خود با ما پایان داد!)

منبع: باز نشر از جوان

این مطلب سال ۹۰ در روزنامه جوان منتشر شده است.