پس از گذشت نزدیک به ۱۵۰ سال ازآن روزها به تازگی درسطح شهر و اماکن گوناگون به ویژه فروشگاه های بزرگ ،مترو و پارک ها دستگاهی مردم را به ایستادن و تامل وادارمی کند ،دستگاهی که انگار همان شهرفرنگ است ،اما از نوع برقی اش و با امکانات و تجهیزات بیشتر! شاید زمانی که برای اولین بار مظفر الدین شاه قاجارازپشت دستگاه شهرفرنگ به نظاره جهان نشست و در آنسوی تصاویر به دنبال آمال و آرزوهای خود بود،هیچ فکرش را هم نمی کرد …
علی البرزی
یادش به خیردوران قدیم ،دورانی که عمو شهرفرنگی دستگاه بزرگ شهرفرنگ خودش را به دوش می کشید ومحله ها رایکی پس ازدیگری پشت سرمی گذاشت ، ازعودلاجان و سرچشمه گرفته تاپیچ شمیران را با دستگاه خود طی می کرد وبا صدای بلند فریاد می زد: شهر،شهر فرنگه!رنگ و وارنگه از همه رنگه ،بازار بلخه با دوم تلخه توی طبق ها برای جنگه خوب تماشا کن که عمو شهر فرنگی اومده.
شهرفرنگ جعبه ای چهارگوش ،سوار بر چهارچرخ قابل حمل بود که از دودریچه آن می شد، عکس های پشت آن را مشاهده کرد، درآن سال ها استقبال عامه مردم کوچه و بازار ازاین جعبه نمایش به حدی بودکه شهرفرهنگی بودن به شغل آبرومندی تبدیل شد و افرادی که از این طریق امرار معاش می کردند،از جمله افراد خوشبخت روزگار خود شناخته می شدند.
اما پس ازگذشت نزدیک به ۱۵۰ سال ازآن روزها به تازگی درسطح شهر و اماکن گوناگون به ویژه فروشگاه های بزرگ ،مترو و پارک ها دستگاهی مردم را به ایستادن و تامل وادارمی کند ،دستگاهی که انگار همان شهرفرنگ است ،اما از نوع برقی اش و با امکانات و تجهیزات بیشتر!
شاید زمانی که برای اولین بارمظفر الدین شاه قاجارازپشت دستگاه شهرفرنگ به نظاره جهان نشست و در آنسوی تصاویر به دنبال آمال و آرزوهای خود بود،هیچ فکرنمی کرد بعد از گذشت ۱۵۰ سال دوباره این وسیله در شهر رایج وتوسط مردم استفاده شود.
انگارهمین دیروزبود که شاه قاجاردرنخستین سفر خارجه خود به فرانسه با مشاهده دستگاه شهر فرنگ به وزیرخارجه خود دستورخرید این دستگاه و وارد کردن آن به ایران را صادر کرد ،هنوز ۵ سالی از اختراع دستگاه سینما توگراف در فرانسه به وسیله برادران لومیرونمایش اولین فیلم متحرک در ۲۸ دسامبر سال ۱۸۹۵ میلادی نگذشته بود که مظفرالدین شاه قاجار در فروردین ماه سال ۱۲۹۷ هجری شمسی در سفربه فرانسه و در دیدار از نمایشگاه جهانی که در پاریس برگزار شده بود ،نظرش به دستگاهی به نام شهر فرنگ جلب می شود و این موضوع مقدمه ای برای ورود این دستگاه به این شد.
*این کجا و آن کجا؟
این روزها هم دستگاهی تحت عنوان شهر فرنگ درنقاطی از شهر مشاهده می شود ،اما دستگاه های امروزی ۱۸۰ درجه با دستگاه آن سال ها تفاوت های زیادی دارد،اولین تفاوت به طریقه استفاده ازدستگاه مربوط می شود به صورتی که درگذشته از نیروی دست و انرژی انسان برای تعویض عکس ها در شهر فرنگ استفاده می شد اما امروز نیروی برق جای آن را گرفته است .
تفاوت دوم و درحقیقت اصلی ترین تفاوت نوع عکس هایی است که در این دستگاه در معرض دید عموم قرار می گیرد ،در گذشته عکس های قدیمی ایران و اماکن تاریخی معروف جهان به نمایش گذاشته می شد، اما امروزه عکس های سه بعدی گل و گیاه و حتی دربعضی ازمواردعکس ها هنرپیشه های معروف ازداخل این دستگاه ها پخش می شود و موسیقی های غربی جای آواز ها و فریاد های عمو شهر فرنگی را گرفته است.
*عقب نشینی داشته ایم ؟
جاذبه این نوع از دستگاه ها با نمایش عکس های سه بعدی که به تازگی در شهرها زیاد مشاهده می شود ،در مرحله اول می تواند نظرهر شخصی را به خود جلب کند.
اما نباید فراموش کنیم که نسل ما ایرانیان همان نسل شهر فرنگی ها و صفا و صمیمیت آن دوران است.
منبع: جوان